Örnek olay: Muhasebe ve Raporlama döngüsü
Muhasebe ve raporlama döngüsünü bir örnek olayla açıklamaya çalışalım. Ayakkabı LTD firmasından 1000 adet ürün sipariş edildi ve ambar personeli ürünleri teslim aldı..
1-Muhasebeyi ilgilendiren olaylar: Finansal raporlamayı ilgilendiren olaylar ile başlıyor herşey. Bu olayları aşağıdaki şekilde örneklendirebiliriz: Müşteriden tahsilat, satıcıya ödeme, malzeme girişi, hizmetin kabul edilmesi, vb.. Yüzlerce örnek verilebilir, ancak bu olayları ortak özelliği bugünden geriye doğru zaman diliminde gerçekleşmiş olması, yani gelecekte olmasını beklediğimiz olaylar değil. Örnek olarak Ayakkabı LTD şirketinden 1000 adet ayakkabı sipariş ettiğimizi ve malzemeyi teslim aldığımızı düşünelim.
2-Muhasebe kaydı: Muhasebeyi ilgilendiren olayların bilgi sistem(ler)ine kayıt aşaması: Belki de doğru raporlamayı elde edebilmek için en fazla çaba sarf edilen, yapay zekanın insanı en çok elage edebildiği alanlardan bir tanesi. 100 adet olay için 100 adet basılı yada dijital evrak üretildiğini düşünecek olduğumuzda bu 100 adet evrağın bilgi sistemlerine eksiksiz, dublike kayıt içermeden, doğru tutar ve doğru sınıflama ile girilmesi anlamına geliyor. 1.000 birim ayakkabı girişi kaydı yerine 10.000 birimlik kayıt girildiğinde tüm raporlar bu hata ile birlikte yanıltıcı hale gelecek. 1.000 yerine 10.000 birim malzeme giriş kaydı yapıldığında -Ayakkabı LTD- tedarikçisine de 1.000 değil 10.000 birim borçlandık raporlamada.
3-Kontrol ve düzeltmeler: Doğru raporlamayı ve karar almayı sağlayabilmek için doğru muhasebe yapmaktan sonra 2. önemli etap. Yapılan kayıtların doğruluğu, eksiksiz ve tekrarsız olmasının denetlenmesi raporlamadaki hata payını azaltıyor ve doğru karar alınmasını sağlıyor. Yukarıdaki örnekte yapılan malzeme girişi hatasını yakaladık ve 1.000 adet olarak düzelttik.
4-Raporlama: Raporlama dönemi geldi. Günlük, haftalık, aylık, kimi yapılarda saatlik raporlamalar olabiliyor. Eğer muhasebe kaydı ve sonrasında uygun denetim yapıldı ise karar alan kişiler doğru raporlamayı aldılar. Stoklarımda 1.000 adet ayakkabı var, ve firma bu gerçekleşmiş olay sebebiyle -Ayakkabı LTD- şirketine 1000 birim borçlandı.
5-Karar alma: 1.000 adet ayakkabının piyasa koşullarında 1 ay boyunca satılabileceği, yeni açılacak ayakkabı siparişinin ödeme sonrası 1 hafta içinde teslim edileceği bilindiğinden yeni ayakkabı siparişinin ayakkabı adedi 300e gerilediğinde verileceği 'kararlaşırıldı'. Doğru raporlama ile firma nakit akışını ve stok yönetimini optimum hale getirdi. Stoklarda 10.000 adet ayakkabı gözükecek olsa idi bu kararı doğru bir şekilde alamayacaktı.
Şimdi yukarıda örneklendirdiğimiz tekil bir işlemi bir sene için 50.000 ile çarpalım. Senede 50.000 tekil işlem orta ölçekli bir firma için makul bir sayı.
Firmanın sektörüne göre:
10larca 1000lerce satış faturası, tahsilatlar, ödemeler, siparişler, ambar girişleri, ambar çıkışları, personel hakedişleri, personel ödemeleri ve daha onlarca çeşit işlemi excel gibi programlarda takip etmek güvensizdir, değiştirilmeye açıktır, muhasebe kayıtlarında olması gereken gibi eş zamanlı değişiklik yapılamaz, hataları tespit etmek çok daha zordur, çok daha fazla insan kaynağı gerektirir ve de aynı anda 10larca kullanıcının bilgiye anlık erişesine, veri girişine müsade etmez. Bu nedenle belli bir hacme ulaşan tüm firmaların ERP yatırımı yaptığını gördüm, yapmayanların da nasıl sorunlarla karşılaştığını, özellikle piyasaya borcunu bilemediğine bizzat şahit oldum..
-